Autobusów
Ikarus 260 i 280 miłośnikom komunikacji miejskiej przedstawiać nie trzeba. Te
kultowe pojazdy produkcji węgierskiej w latach 80` i 90` XX wieku były
podstawowym typem taboru obsługującym komunikację miejską w większych miastach
Polski i innych krajów bloku wschodniego. W krajobraz miast konurbacji
górnośląskiej były wpisane aż przez 43 lata. Pierwsze sztuki rozpoczęły
służbę w roku 1974, a ostatnie wycofano z końcem roku 2016, kiedy organizator
publicznego transportu zbiorowego w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym wymusił
obsługę wszystkich linii autobusowych taborem niskopodłogowym. W niedzielę 16
lipca 2023 r. kolekcjonerzy zabytkowych autobusów postanowili uczcić zbliżającą
się 50 rocznicę wprowadzenia do ruchu na Górnym Śląsku pierwszych Ikarusów
serii 200. Na katowickim lotnisku Muchowiec zorganizowany został piknik, odbyła
się parada zabytkowych autobusów ulicami miasta oraz uruchomiono specjalną
linię obsługiwaną Ikarusami, kursującą między centrum a miejscem gdzie odbywał
się piknik. Imprezę objął honorowym patronatem Przewodniczący
Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
Zloty zabytkowych
autobusów zdarzają się coraz częściej w różnych polskich miastach i często
przyjeżdżają na nie ciekawe wozy, zarówno będące własnością przedsiębiorstw
transportowych jak i miłośników komunikacji miejskiej. Od razu zarezerwowałem
więc sobie w kalendarzu 16 lipca na wyjazd do Katowic, licząc że zobaczę po raz
pierwszy na żywo trochę zabytków. Tak się złożyło, że kolega Maks mnie
poinformował, iż na zlot jedzie też jeden Ikarus z MPK Kraków i możemy się nim
zabrać. Zgodziłem się. Podróż do Katowic była dla mnie drogą przez mękę.
Zbiórkę mieliśmy o godzinie 7:15 pod zajezdnią na Woli Duchackiej (czyli
dla mnie na drugim końcu miasta), a ja byłem po dwóch zarwanych nocach i
jeszcze zapowiadany był upał 35 stopni 😕. Przyjeżdżam pod zajezdnię na styk.
Czekamy kilkuosobową grupką aż Ikarus wyjedzie z zajezdni. Po jakimś czasie
widzimy go jak krąży po obiekcie, ale nie zamierza przyjechać pod bramę. A
słońce już grzało tak, że nie dało się w nim stać. Wreszcie pół godziny po
planowym wyjeździe nasz autobus wyjechał za bramę, a tu kierowca mówi do
Maksa, że umawiał się że tylko jego zabierze. Na szczęście zgasiliśmy go
tekstem że kazali nam tyle czekać, to w międzyczasie zdążyliśmy się rozmnożyć 😛 Po tych słowach zgodził się zabrać nas wszystkich i ruszyliśmy w drogę. Nie
dość, że wyjechaliśmy z półgodzinnym opóźnieniem, to jeszcze jechaliśmy koło
mojego domu. Tak więc teoretycznie mógłbym pospać 1,5 godziny dłużej 😒. Ale
już przestałem narzekać jak uświadomiłem sobie, że przecież mam transport za
free. Jechaliśmy przez Olkusz i przed Sławkowem zrobiliśmy sobie sklepostop.
Całe szczęście, bo poprzedni dzień miałem tak zakręcony, że nie miałem czasu
nawet zakupić zapasów picia. Następnie przez Dąbrowę Górniczą i Sosnowiec
kierowaliśmy się do Katowic. Na ostatnich kilometrach towarzyszyły nam dwa
Jelcze M11. Jeden z GSMK Nowy Sącz a drugi z PKM Sosnowiec. Poczułem się jak 30
lat temu widząc jadące jeden za drugim Ikarusa i dwa migi. Tuż po godzinie 10
zajechaliśmy na miejsce imprezy, czyli na lotnisko Muchowiec. Oficjalnie piknik
rozpoczyna się dopiero za godzinę. Mieliśmy więc niepowtarzalną okazję
wykonania zdjęć autobusów bez chmary ludzi. Większość autobusów obecnych na zlocie
stanowiły Ikarusy będące własnością entuzjastów komunikacji miejskiej.
Pozyskiwali je zarówno z różnych miast Polski, jak i z ojczyzny Ikarusów czyli
z Węgier. Oczywiście zlot nie był zarezerwowany tylko dla autobusów ze
znaczkiem Ikarusa. Pojawiły się na nim również pojazdy innych marek. Krakowski
Ikarus ustawił się obok Ikarusa pogota sprowadzonego z Legnicy, Jelcza 120M z
Torunia, Ikarusa 280.02 pochodzącego z Berlina oraz Ikarusa 280.40 z
Budapesztu.
 |
Teren lotniska Muchowiec w Katowicach. Od lewej: Ikarus 280.26
z MPK Kraków, Ikarus pogot ex MPK Legnica, Jelcz 120M/3
ex MZK Toruń, Ikarus 280.02 ex Veszprem exex Berlin i Ikarus 280.40
ex BKV Budapest |
W drugim rzędzie ustawione były Ikarusy z MPK Częstochowa, PKM
Czechowice-Dziedzice, PKM Katowice, Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego z
Wrocławia oraz miłośnika komunikacji z Jaworzna. Był także Jelcz ogórek z Bielska-Białej oraz wspomniane już wcześniej Jelcze M11 z Nowego Sącza i Sosnowca. Jelcze M11 również mają swoje miejsce w zlocie Ikarusów, gdyż produkowane były na podwoziu Ikarusa.
 |
Ikarus 260.73 z PKM Czechowice-Dziedzice oraz Jelcze M11
z GSMK Nowy Sącz i PKM Sosnowiec |
 |
Żuk "Ryszard", Ikarus 280.02 z MPK Częstochowa i Ikarus 260.02
z Jaworzna (ex Drezno) |
 |
| Ikarus 280.70 z PKM Katowice |
 |
Jelcz 043 z Bielska-Białej, Ikarus 280.17 z Wrocławia i Ikarus
260.73 z Czechowic-Dziedzic |
Przyjechały także dwa współczesne autobusy z PKM Świerklaniec:
Solaris U18 oraz hybrydowy MAN NL330. Co ciekawe Solaris ma krakowskie
korzenie. Większość swojej służby spędził w MPK Kraków pod numerem #BR722.
 |
| MAN NL330 i Solaris U18 z PKM Świerklaniec |
Oczywiście to nie był jeszcze komplet uczestników zlotu. Stopniowo zjeżdżały
się kolejne klasyki. Niedługo po naszym przyjeździe miłośnicy z Dąbrowy
Górniczej przyjechali dwoma autobusami. Jednym z nich był turystyczny Ikarus
serii 256 pozyskany niedawno z Węgier. W Polsce liniowych Ikarusów nie
uświadczy się już od kilku lat, natomiast w ich ojczyźnie wciąż jeszcze można
spotkać ostatnie sztuki, które są wycofywane z ruchu. Dzięki dobrym kontaktom
autobusowych pasjonatów z obu krajów, sporo tych wozów trafia teraz do Polski.
U nas Ikarusy 256 najdłużej można było spotkać na przewozach przygranicznych z
Polski na Ukrainę, dzięki czemu zyskały przydomek „przemytnik”.
 |
| Ikarus 256 z Dąbrowy Górniczej |
Drugim z
autobusów jakim przyjechali miłośnicy z Dąbrowy Górniczej był Autosan H6
pochodzący z Żychlina.
 |
| Autosan H6 #788 z Dąbrowy Górniczej (ex Żychlin) |
Chwilę później przyjechali miłośnicy z Łodzi
prezentując Ikarusa 280.33 sprowadzonego z węgierskiego Miszkolca.
 |
| Ikarus 280.33 z Łodzi (ex Miszkolc) |
W ubiegłym
roku eksploatację Ikarusów serii 200 uroczyście zakończył BKV Budapest. Dwa z
wycofanych wozów typu 280.40 z węgierskiej stolicy trafiły do pasjonatów ze
Świerklańca. Wykonały one pierwszy kurs specjalnej linii S1 dowożącej
uczestników pikniku z centrum Katowic.
 |
| Przybyły kolejne dwa Ikarusy 280.40 ex BKV Budapest |
Na zlocie nie zabrakło także Klubu
Miłośników Komunikacji Miejskiej z Warszawy. Ze stolicy przyjechał mały Ikarus
serii 405.
 |
| Ikarus 405 z KMKM Warszawa |
Duże emocje wśród miłośników z Krakowa wzbudziło pojawienie się
czerwonego Ikarusa 260.04 #3869. Nic dziwnego, gdyż ma on krakowskie korzenie. Wyprodukowany
został w roku 1983 i przez pierwsze 9 lat służył w MPK Kraków pod numerem
#45007. Następnie trafił na drugi koniec Polski, do Gdańska gdzie woził
pracowników stoczni. Dotrwał tak aż do roku 2018, po czym zaopiekowali się nim
miłośnicy najpierw z Gdyni, potem z Łodzi aż ostatecznie wóz zakotwiczył w
Katowicach.
 |
| Ikarus 260.04 #3869 ex Transrem Gdańsk, exex MPK Kraków |
Ogólnie na zlocie były trzy autobus związane z Krakowem: Ikarus
260.04 #3869, Solaris U18 #5805 no i Ikarus 280.26 #24575. Chociaż gwoli
ścisłości #24575 jest w Krakowie tylko jako zabytek. Służbę liniową spędził w
Siedlcach 😃. Ludzi zaczęło się gromadzić coraz więcej i o zrobieniu
dobrego zdjęcia na terenie lotniska już nie było mowy. Podjęliśmy więc decyzję
razem z Maksem, Mateuszem i Filipem, że idziemy pomału na miasto, na trasę
parady autobusów. Wcześniej jeszcze przyjechał Ikarus 280.26 miłośnika z
Jaworzna, który został pozyskany z Gliwic. Mieliśmy okazję z Maksem jeździć nim
na imprezie po Olkuszu i okolicach w 2017 r. Właściciel tego autobusu jest
jeszcze w posiadaniu Ikarusa 260.02 #681 pochodzącego z Drezna.
 |
| Ikarus 280.26 #4387 z Jaworzna (ex PKM Gliwice) |
Widzieliśmy też
Jelcza 120M miłośnika z Będzina, którym trzy tygodnie temu miałem okazję
jeździć na imprezie „Śladami 3-ech zamków”. Tyle że nie wjeżdżał na teren
pikniku, ale jakoś tak nieśmiało kręcił się po okolicy. Może czekał aż ktoś się
nad nim zlituje i go zaprosi 😅 Aż się dziwię, że właściciel nie bał się, że
wóz mu się zagotuje w taki upał. Na imprezie 3 tygodnie temu było znacznie
chłodniej, a i tak co chwilę musieliśmy robić postoje z powodu zbyt wysokiej
temperatury silnika. Oczywiście mimo tego, że tak brutalnie zhejtowałem ten
autobus, życzę jego właścicielowi wytrwałości w utrzymywaniu wozu w
sprawności J.
 |
| Jelcz 120M #037 z Będzina czai się pod bramą lotniska |
Gdy szliśmy w stronę centrum, minęły nas jeszcze dwa Ikarusy dowożące
uczestników pikniku. Pierwszego trafiliśmy na ulicy lotnisko i był to Ikarus
280.70 sprowadzony z Kielc. Był tak przeładowany ludźmi, że aż siadła mu
poduszka w naczepie 😀.
 |
| Ikarus 280.70 (ex MPK Kielce) na ulicy Lotnisko |
Drugi autobus napatoczył się na ulicy Granicznej. Był
to dwudrzwiowy Ikarus 260.32 pochodzący z węgierskiego Miszkolca.
 |
| Ikarus 260.32 (ex Miszkolc) na ulicy Granicznej |
To był już
ostatni kurs dowożący na piknik. Punkt o 12 ma wyruszyć parada. Trasa została
wyznaczona ulicami Francuską, Jagiellońską i Andrzeja do Placu Wolności,
potem Sokolską do Drogowej Trasy Średnicowej, następnie koło spodka i ulicami
Dudy-Gracza, 1 Maja i Bogucicką oraz aleją Murckowską z powrotem na
lotnisko w Muchowcu. Czyniłem starania, żeby dało się złapać paradę
w dwóch miejscach. Uznałem, że jak pierwszy raz ją złapiemy na ulicy
Jagiellońskiej koło Urzędu Wojewódzkiego, to uda się nam potem przejść na
skróty na skrzyżowanie ulic 1 Maja i Dudy-Gracza gdzie dorwiemy ją drugi raz. Parę
minut po godzinie 12, gdy parada powinna startować z Muchowca, byliśmy już pod
Urzędem Wojewódzkim. Siedliśmy sobie w cieniu i cierpliwie czekaliśmy
na rozwój wydarzeń. Niecałe pół godziny później parada nadjechała. Otwierał ją
zabytkowy duży Fiat, a za nim podążał Ikarus 260.04 o korzeniach krakowsko-gdańskich.
 |
| Parada przemierza ulicę Jagiellońską. Na czele Fiat 125p. |
 |
| Ikarus 260.04 #3869 (ex Transrem Gdańsk, exex MPK Kraków) |
Tuż za nim pomykał Ikarus 280.02 z MPK Częstochowa. Jeden z najstarszych, jaki wziął udział w paradzie (rocznik 1982).
 |
| Ikarus 280.02 #288 z MPK Częstochowa |
Kolejny jechał Ikarus pogot
z Dąbrowy Górniczej (ex MPK Legnica).
 |
| Ikarus pogot z Dąbrowy Górniczej (ex MPK Legnica) |
Następne były trzy Ikarusy 280.40
pochodzące z Budapesztu.
 |
| Ikarusy 280.40 ex BKV Budapest |
Potem przyszła kolej na Jelcze M11 z Nowego Sącza
i Sosnowca.
 |
| Jelcz M11 #317 z GSMK Nowy Sącz |
 |
| Jelcz M11 #2349 z PKM Sosnowiec |
Za nim jechały Ikarusy pochodzące z Miszkolca.
 |
| Ikarus 260.32 ze Świerklańca (ex Miszkolc) |
 |
| Ikarus 280.33 z Łodzi (ex Miszkolc) |
Kolejne miejsce
w paradzie miał berlińczyk Ikarus 280.02. Ten podtyp to partia produkowana na
rynek NRD. Konkretny autobus pochodzi z roku 1989 i przez pierwsze 4 lata
jeździł w Berlinie. Po upadku NRD trafił do węgierskiego miasta Veszprem by
emeryturę spędzić u miłośników komunikacji miejskiej z Łodzi.
 |
| Ikarus 280.02 z Łodzi (ex Veszprem, exex Berlin) |
Za
berlińczykiem podążał przemytnik Ikarus 256 oraz krakowski Ikarus 280.26
#24575.
 |
| Ikarus 256 z Dąbrowy Górniczej |
 |
| Ikarus 280.26 #24575 z MPK Kraków |
W następnej kolejności były dwa wozy miłośnika z Jaworzna. Pierwszym
był Ikarus 260.02 #681 z rocznika 1987 pochodzący z partii na rynek NRD.
Początkowo jeździł na ulicach Drezna, potem wrócił na rodzinne Węgry by na
stare lata znaleźć się w Jaworznie.
 |
| Ikarus 260.02 #681 z Jaworzna (ex Drezno) |
Drugim autobusem tego samego właściciela
jest przegub 280.26 #4387 pochodzący z Gliwic.
 |
| Ikarus 280.26 #4387 z Jaworzna (ex PKM Gliwice) |
Potem przyszła kolej na Ikarusa
280.17 Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego z Wrocławia (również
sprowadzonego z Węgier).
 |
Ikarus 280.17 Klubu Sympatyków Transportu Miejskiego
z Wrocławia |
Kolejny jechał knypek z KMKM Warszawa.
 |
| Ikarus 405 z KMKM Warszawa |
Następny był
Ikarus 280.70 pochodzący z Kielc.
 |
| Ikarus 280.70 #099 (ex MPK Kielce) |
O, trafił się wóz, którego nie mieliśmy okazji
widzieć na lotnisku. Był to zmodernizowany Autosan H9-21 firmy GTV Bus Polska.
 |
| Autosan H9-21 z GTV Bus Polska |
Ostatnimi Ikarusami jadącymi w paradzie były 280.70 z PKM Katowice oraz
260.73 z PKM Czechowice-Dziedzice.
 |
| Ikarus 280.70 #108 z PKM Katowice |
 |
| Ikarus 260.73 #09 z PKM Czechowice-Dziedzice |
Potem jeszcze jechały beskidzki ogór,
ex-toruński kwadrat i ex-żygliński melon.
 |
| Jelcz 043 z Bielska-Białej |
 |
| Jelcz 120M/3 (ex Toruń) |
 |
| Autosan H6 #788 (ex Żychlin) |
Peleton zamykały dwa współczesne
wozy z PKM Świerklaniec.
 |
| Solaris U18 #5805 z PKM Świerklaniec (ex MPK Kraków) |
 |
| MAN NL330 #6111 z PKM Świerklaniec |
Parada nie była konwojowana przez policję, czyli
musiała się normalnie zatrzymywać przy światłach. Efekt był taki, że pod koniec
autobusy nie jechały jednym ciągiem tylko małymi grupkami. Przeszliśmy pieszo
zgodnie z planem na ulicę 1 Maja i faktycznie przy skrzyżowaniu z ulicą
Dudy-Gracza trafiliśmy akurat na początek parady. Przy okazji napatoczyła się
dodatkowa ciekawostka w postaci zabytkowego tramwaju. Po Katowicach
kursuje bowiem w weekendy linia tramwajowa 23 obsługiwana taborem zabytkowym i
akurat przyjechał jeden z jej pociągów zestawiony z wagonu 13N. Załapał się na
wspólne zdjęcie z początkiem parady autobusów.
 |
Spotkanie zabytkowego tramwaju 13N #308 z paradą autobusów
na skrzyżowaniu ulic 1 Maja i Dudy-Gracza |
Kolejny kwadrans spędziliśmy
wykonując zdjęcia parady pokonującej skręt z ulicy Dudy-Gracza w 1 Maja.
Jest to dla mnie trochę sentymentalne miejsce. Kilkanaście lat temu jeździłem
często z kolegami na Śląsk na zdjęcia tramwajów i przy okazji spotykaliśmy się
z naszym zaprzyjaźnionym motorniczym z Katowic na piwo w knajpie Geneza
zlokalizowanej właśnie na tym rogu. Dziś już tej knajpy nie ma i w jej miejscu
straszy pustostan L.
 |
Parada pokonująca skręt z ulicy Dudy-Gracza w 1 Maja. Ikarus
260.04 #3869 (ex Transrem Gdańsk, exex MPK Kraków) |
 |
| Ikarus 280.02 #288 z MPK Częstochowa |
 |
| Ikarus pogot z Dąbrowy Górniczej (ex MPK Legnica) |
 |
| Ikarusy 280.40 ex BKV Budapest |
 |
| Jelcz M11 #317 z GSMK Nowy Sącz |
 |
| Jelcz M11 #2349 z PKM Sosnowiec |
 |
| Ikarus 260.32 ze Świerklańca (ex Miszkolc) |
 |
| Ikarus 280.33 z Łodzi (ex Miszkolc) |
 |
| Ikarus 280.02 z Łodzi (ex Veszprem, exex Berlin) |
 |
| Ikarus 256 z Dąbrowy Górniczej |
 |
| Ikarus 280.17 z Wrocławia |
 |
| Ikarus 280.26 #24575 z MPK Kraków |
 |
| Ikarus 260.02 #681 z Jaworzna (ex Drezno) |
 |
| Ikarus 280.26 #4387 z Jaworzna (ex PKM Gliwice) |
 |
| Ikarus 405 z KMKM Warszawa |
 |
| Ikarus 280.70 #099 (ex MPK Kielce) |
 |
| Autosan H9-21 z GTV Bus Polska |
 |
| Ikarus 280.70 #108 z PKM Katowice |
 |
| Ikarus 260.73 #09 z PKM Czechowice-Dziedzice |
 |
| Jelcz 043 z Bielska-Białej |
 |
| Jelcz 120M/3 (ex MZK Toruń) |
 |
| Autosan H6 z Dąbrowy Górniczej (ex Żychlin) |
 |
| Solaris U18 #5805 z PKM Świerklaniec (ex MPK Kraków) |
 |
| MAN NL330 #6111 z PKM Świerklaniec |
Po paradzie Ikarusy jeszcze do
wieczora miały obsługiwać linię S1 kursującą między lotniskiem Muchowiec a
centrum. Mateusz z Filipem chcieli już wracać do Krakowa a Maks planował
jeszcze porobić zdjęcia i pojeździć Ikarusami. Ja jeszcze miałem niedosyt
i chciałem zrobić kilka zdjęć linii S1, ale z drugiej strony zmęczenie
dawało mi się już we znaki. Odprowadziliśmy Mateusza i Filipa na dworzec, po czym
poszedłem jeszcze z Maksem na kilka zdjęć. Gdy szliśmy w stronę dworca,
trafił się kolejny pociąg zabytkowej linii 23 w postaci wagonu 105N.
 |
| Zabytkowy wagon 105N #338 na ulicy Warszawskiej |
Przystanek
początkowy linii S1 mieścił się na ulicy Mickiewicza i pierwszy kurs po
paradzie startował kwadrans przed godziną 14. Podstawił się krótki Ikarus
260.32 z Miszkolca i szybko wypełnił się pasażerami po brzegi.
 |
| Ikarus 260.32 linii S1 na ulicy Mickiewicza |
Kolejny kurs
miał się zjawić za 20 minut i pierwotnie planowaliśmy go złapać w okolicach
rynku. Nie udało się tam jednak znaleźć zadowalającej nas miejscówki i
ostatecznie przenieśliśmy się na ulicę Słowackiego. Kurs obsłużył berlińczyk
Ikarus 280.02.
 |
| Ikarus 280.02 na ulicy Słowackiego |
Następne zdjęcia zaplanowaliśmy po południowej stronie dworca.
Wybraliśmy odcinek ulicy Kościuszki zaraz po wyjeździe spod wiaduktu
kolejowego. Odcinek ten jest jednokierunkowy i zastanawiało nas którym pasem
pojedzie Ikarus. Liniowe autobusy jechały w większości pasem lewym, czyli w
cieniu. Na szczęście kierowca linii S1 rozpoznał nasze oczekiwania i pojechał
prawym pasem do słońca J Na kolejnym kursie ponownie jechał
krótki Ikarus z Miszkolca.
 |
| Ikarus 260.32 na ulicy Kościuszki |
Po wykonaniu tego zdjęcia uznałem, że pora wracać.
Wyczerpanie i wysoka temperatura spowodowały, że nie byłem już w stanie chodzić
po mieście. Ewakuowałem się na dworzec skąd pociągiem Kolei Śląskich „Gibki
Cug” wróciłem do Krakowa. Cieszę się, że mimo wielu przeciwności udało mi się
zmotywować do tego wyjazdu i zobaczyć tyle ciekawych autobusów.
